Mając na względzie fakt, że korzenie wielu wiernych diecezji zielonogórsko-gorzowskiej wywodzą się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej, a także chcąc zachować dla przyszłych pokoleń i szerzej udostępnić związane z nimi cenne dziedzictwo, niniejszym ustanawiam Archiwum Kresowe… Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko-Gorzowski
11 maja 2019 roku mieliśmy przyjemność gościć u Państwa Kutnych w Kłodzku. Michał Kutny (urodzony w 1926 roku w Zarwanicy – wsi leżącej przy szosie Złoczów-Tarnopol) z pomocą żony Janiny z Sawrasów (ur. 1934), spisał na początku lat 90. XX wieku wspomnienia. W kilku tomach zawarł wszystko co wiedział o swej rodzinie i sąsiadach – od roku 1865 do roku 2009.
Obrona Kozaków 16 marca 1944 roku to jedna z nielicznych zwycięskich potyczek z przeważającymi siłami policyjnych pułków Dywizji SS Galicja.
Kolekcja archiwaliów, którą przedstawiamy, dokumentuje fragment losów licznej rodziny Stojanowskich z przedmieść Złoczowa na Podolu.
Mieszkali tu od wieków. Polacy, którzy przybyli na słabo zaludnione ziemie ruskie, wrastali w teren, przejmując miejscowe obyczaje i język. Założyli setki nowych wsi i przysiółków. Zagubione w lasach chutory tworzyli wysłużeni rycerze, którym w nagrodę wydzielano kawałek ziemi. Osiadając nie porzucali jednak swych żołnierskich obowiązków i w potrzebie stawali pod chorągwiami.
Czytaj dalej Kresowe korzenie. Spis familij Parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa. 1905-1922
Dziś o losach rodziny Tkaczyków z Kozaków i tragicznych dla nich konsekwencjach ostatniej wojny.
Czytaj dalej W Tkaczukowej Dębinie… czyli o Tkaczykach z Zazul koło Złoczowa
Rodzina Kłaków na przedmieściach Złoczowa mieszkała od wieków. Antoni Pająk w swym poemacie „Wspomnienia z Ziemi Złoczowskiej” pisał:
Czytaj dalej Mieszkały tam rody z krwi, kości Polaków… Dziś o rodzinie Kłaków z okolic Złoczowa
Przedstawiamy dziś kolejne archiwalia dotyczące rodziny Stojanowskich – tym razem ze zbiorów rodzinnych Krystyny Borawskiej (z domu Stojanowskiej) z Pyrzan.
Pyrzany zostały w lipcu 1945 roku zasiedlone przez mieszkańców dawnej parafii Kozaki-Zazule koło Złoczowa. Pamięć o Kresach jest tu kultywowana w wielu rodzinach. Dzięki temu przeszłość Stojanowskich, Wilków, Czernieckich, Pańczyszynów czy Pełechów jest wciąż odkrywana i utrwalana. Losy podzłoczowskich rodów uwiecznił też w X tomie Kresowej Atlantydy profesor Stanisław Nicieja. Archiwa rodzinne pyrzańskich kresowian stanowią obecnie blisko 80% wszystkich opublikowanych plików.
Wśród fotografii sędziwej już pani Marii Pańczyszyn (z domu Kłak, ur. w 1928 roku) przywiezionych z rodzinnego domu z przysiółka Wapnica na Zazulach koło Złoczowa znajduje się jedyne zachowane zdjęcie zapomnianego bohatera wojny z bolszewikami w 1920 roku – majora Kazimierza Romańskiego. Warto poświęcić kilka słów tej niezwykłej postaci, której losy do 1945 roku związane były z mieszkańcami dawnej parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa, którzy zostali wysiedleni na Ziemię Lubuską.
Czernieccy to jeden z najstarszych polskich rodów Ziemi Złoczowskiej. Najdawniejsza wzmianka o tej rodzinie pochodzi sprzed 402 lat – z czasów intensywnych walk z najeźdźcami ze wschodu – Tatarami.