Mając na względzie fakt, że korzenie wielu wiernych diecezji zielonogórsko-gorzowskiej wywodzą się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej, a także chcąc zachować dla przyszłych pokoleń i szerzej udostępnić związane z nimi cenne dziedzictwo, niniejszym ustanawiam Archiwum Kresowe… Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko-Gorzowski
Przedstawiamy dziś kolejne archiwalia dotyczące rodziny Stojanowskich – tym razem ze zbiorów rodzinnych Krystyny Borawskiej (z domu Stojanowskiej) z Pyrzan.
Pyrzany zostały w lipcu 1945 roku zasiedlone przez mieszkańców dawnej parafii Kozaki-Zazule koło Złoczowa. Pamięć o Kresach jest tu kultywowana w wielu rodzinach. Dzięki temu przeszłość Stojanowskich, Wilków, Czernieckich, Pańczyszynów czy Pełechów jest wciąż odkrywana i utrwalana. Losy podzłoczowskich rodów uwiecznił też w X tomie Kresowej Atlantydy profesor Stanisław Nicieja. Archiwa rodzinne pyrzańskich kresowian stanowią obecnie blisko 80% wszystkich opublikowanych plików.
Wśród fotografii sędziwej już pani Marii Pańczyszyn (z domu Kłak, ur. w 1928 roku) przywiezionych z rodzinnego domu z przysiółka Wapnica na Zazulach koło Złoczowa znajduje się jedyne zachowane zdjęcie zapomnianego bohatera wojny z bolszewikami w 1920 roku – majora Kazimierza Romańskiego. Warto poświęcić kilka słów tej niezwykłej postaci, której losy do 1945 roku związane były z mieszkańcami dawnej parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa, którzy zostali wysiedleni na Ziemię Lubuską.
Nie ma lepszej lektury na zaduszkowy listopad niż stare fotografie i dokumenty. Dziś prezentujemy zbiór, mającej 90 lat Marii Pańczyszyn z Pyrzan. To kolejna opowieść o zwykłych ludziach, których może nie znajdziemy w podręcznikach historii, ale przecież to oni tworzyli koloryt Kresów – swoją pracą, pasjami czy nawet trudnym charakterem. Do naszej mozolnie budowanej kresowej mozaiki dziś dokładamy kolejne obrazy…
W 2011 roku polsko-ukraiński zespół pasjonatów kresowej przeszłości sfotografował wszystkie groby i spisał inskrypcje na cmentarzu na Kozakach koło Złoczowa. Ukazała się wówczas książka prezentująca dzieje ponad 100-letniej kozackiej nekropolii i losów ludzi, którzy na niej spoczywają. Prof. Stanisław Nicieja w X tomie Kresowej Atlantydy napisał, że „Ta bogato ilustrowana publikacja w sposób fundamentalny zatrzymała czas”.
Prezentujemy kolejne wizerunki pałaców wraz z komentarzem opisującym zarówno historię budowli jak i ich budowniczych i kolejnych właścicieli – magnatów, żołnierzy czy ziemian, którzy swym talentem, walką i pracą tworzyli nieistniejący już świat kresowych miasteczek, wsi i przysiółków.
Czernieccy to jeden z najstarszych polskich rodów Ziemi Złoczowskiej. Najdawniejsza wzmianka o tej rodzinie pochodzi sprzed 402 lat – z czasów intensywnych walk z najeźdźcami ze wschodu – Tatarami.
78 lat temu: 27 października 1940 roku, kilkanaście dni po ukończeniu 18 lat, za mąż za Józefa Lesiuka wychodzi Antonina Ferensowicz. Ślubną parę uwiecznił wówczas złoczowski fotograf. W 100-lecie Odzyskania Niepodległości przypomnijmy losy kresowego żołnierza, który w PRL, jak inni, musiał ukrywać swą przynależność do AK.
Jan Hrynkiewicz (rocznik 1882) przyjechał w 1945 roku z rodziną do Bolesławowa (taką miał wówczas nazwę Mirocin Górny) koło Kożuchowa ze wsi Kurzany (powiat Brzeżany). Okupanci zrabowali dorobek jego ponad 30-letniej ciężkiej pracy w przemyśle naftowym w Borysławiu (wtedy nazywano to wydobywaniem oleju skalnego).
Jerzy Ludwik Dubiel, neurochirurg z Gorzowa Wielkopolskiego, ma niezwykłą pasję. Zbiera widoki rezydencji Ziem Zachodnich – gdzie mieszka i pracuje oraz Kresów, z których pochodzą jego przodkowie: mama – Irena z Urbanowiczów Dubiel (1927-2016) oraz dziadkowie: Jadwiga Kossarzecka (1904-1975) z Aleksandrii Wołyńskiej oraz Leon Urbanowicz (1898-2002) z Majdanu Koźlińskiego.