Gdy Wschodnia Małopolska pod nazwą Galicji dostała się po pierwszym rozbiorze Austriakom, pierwszym namiestnikiem był Niemiec Pergen. Człowiek niewielkiego wzrostu, śmiesznej struktury, a głupi i zarozumiały. Codzień po południu ubierał się on w czerwony szlafrok i czapkę z kutasem, a zapaliwszy fajkę na długim cybuchu, siadywał na balkonie i spoglądał z góry na dumnen Polacken.
Raz nadeszli Hrycio i Iwaś, którzy przywieźli drzewo do miasta i zaraz spostrzegli tę śmieszną figurę, a myśląc, że to duża małpa zaczęli się weń z ciekawością przypatrywać i jeden mówi do drugiego: Baczysz jak ta małpa lulka kuryt…
Pergen spostrzegł chłopów wpatrujących się w niego, zapytał. Was wollen diese werfluchten Kerle, i pogroził im cybuchem. Chłopom nawet przez myśl nie przeszło iż to gubernator, zawołali z radością. Dywy, dywy (dziwy) jak ta małpa serdytsia i pokazali mu język i skrobali mu rzepkę na palcach, śmiejąc się i krzycząc, a kys, a kys.? s. 159-160 rękopisu.
Dziś prezentujemy spisany 90 lat temu w Kołomyi pamiętnik rodzinny Antoniego Siewińskiego – emerytowanego dyrektora gimnazjum w Buczaczu. Skomponowany z obrazowych opisów i anegdot diariusz, autor zatytułował: Pamiętniki Buczackie i Jazłowieckie z czasów wojny wszechświatowej. Anonsowałem już ten materiał opisując jego inne wersje – zachowane w Jagiellonce i Ossolineum. Proszę zapoznać się z tekstem:
Nasz pamiętnik, został przepisany z oryginału, przywiezionego z Buczacza w 1945 roku, przez Michała Urzędowskiego z Trzemeszna Lubuskiego ponad 40 lat temu. Wprawdzie na początku Pan Michał źle odczytał nazwisko autora diariusza, ale dalej raczej omyłek nie ma. Do tego rękopis jest bardzo czytelny, a liczy ponad 600 stron! Ręczne czytelne przepisanie, dziś wydaje się niezwykłym wyczynem. Treść prezentowanego rękopisu, szczególnie dotycząca młodości Siewińskiego, wydaje się różna od dwóch znanych wersji. Porównanie i odnalezienie różnic, pozostawiamy pasjonatom Buczacza.
Tu znajdują się skany rękopisu: Buczacz
Bogusław Mykietów, Zielona Góra, e-mail: aka@mykietow.pl