Mając na względzie fakt, że korzenie wielu wiernych diecezji zielonogórsko-gorzowskiej wywodzą się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej, a także chcąc zachować dla przyszłych pokoleń i szerzej udostępnić związane z nimi cenne dziedzictwo, niniejszym ustanawiam Archiwum Kresowe… Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko-Gorzowski
11 maja 2019 roku mieliśmy przyjemność gościć u Państwa Kutnych w Kłodzku. Michał Kutny (urodzony w 1926 roku w Zarwanicy – wsi leżącej przy szosie Złoczów-Tarnopol) z pomocą żony Janiny z Sawrasów (ur. 1934), spisał na początku lat 90. XX wieku wspomnienia. W kilku tomach zawarł wszystko co wiedział o swej rodzinie i sąsiadach – od roku 1865 do roku 2009.
Ks. Antoni Lisak, Brzeżany w kwietniu 1945 roku: Jestem poza moją parafią Narajów, którą wskutek napadu banderowców musiałem opuścić…
Czytaj dalej „Narajów 1939-1945. Księgi metrykalne jako dowody zbrodni”
Dziś przedstawiamy trzy unikatowe fotografie Baworowskich – rodu hrabiowskiego mającego liczne majątki ziemskie na Kresach.
Ani to rocznica, ani żadna inna okoliczność, ale kto powiedział, że wspominać należy tylko z jakiejś okazji? Nie ma zakazu wspominania ot tak, po prostu, więc korzystajmy…
Obrona Kozaków 16 marca 1944 roku to jedna z nielicznych zwycięskich potyczek z przeważającymi siłami policyjnych pułków Dywizji SS Galicja.
Ostatni wpis dotyczący rodziny Stojanowskich, kończący się zadumą nad nieznanym losem Wincentego, który prawdopodobnie nie doczekał II wojny i jej konsekwencji i być może leży w jakimś, dziś zapomnianym, grobie na cmentarzu na Kozakach zaowocował odzewem osób, które lepiej znały jego dzieje. To jedna z niewątpliwych zalet Archiwum Kresowego – pojawienie się tekstu stanowi podstawę, na której dobudowany może być dalszy ciąg historii?
Kolekcja archiwaliów, którą przedstawiamy, dokumentuje fragment losów licznej rodziny Stojanowskich z przedmieść Złoczowa na Podolu.
Mieszkali tu od wieków. Polacy, którzy przybyli na słabo zaludnione ziemie ruskie, wrastali w teren, przejmując miejscowe obyczaje i język. Założyli setki nowych wsi i przysiółków. Zagubione w lasach chutory tworzyli wysłużeni rycerze, którym w nagrodę wydzielano kawałek ziemi. Osiadając nie porzucali jednak swych żołnierskich obowiązków i w potrzebie stawali pod chorągwiami.
Czytaj dalej „Kresowe korzenie. Spis familij Parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa. 1905-1922”
Nigdy nie spotkałam go wśród żywych w mojej familii. Jednakże często spotykałam się z nim we wspomnieniach mojej mamy i ciotki Anielki…
Czytaj dalej „Wujko Jaśku. Dramat czerwcowego dnia roku 1941”
Losy chłopca z Wołynia wrzuconego w tryby miażdżącej machiny ostatniej wojny wielokrotnie przekraczały ludzką wyobraźnię. Śmierć najbliższych, walki z banderowcami i Niemcami. „Pośmiertne” odznaczenie Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, będące zwieńczeniem dramatycznego szlaku bojowego i początkiem pięknej idei stworzenia prywatnego Muzeum Chwały Oręża Polskiego. Posłuchajcie opowieści o życiu Pułkownika Czesława Chmielewskiego i jego muzealnym dziedzictwie.