Legendarny kapłan był pierwszym (i ostatnim) proboszczem parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa oraz twórcą i pierwszym proboszczem parafii w Pyrzanach w lubuskiem.
Warto przypomnieć choćby dwa wydarzenia świadczące o niezwykłym charakterze Kralla.
Gdy po święceniach został wikariuszem w Stojanowie (dekanat Busk), w 1920 roku po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w obliczu zbliżającego się frontu pozostał na miejscu jako jedyny kapłan w powiecie. Mimo wieści, że Armia Czerwona morduje wszystkich kapłanów na zajętych terenach. Przetrwał bolszewicką nawałę z parafianami, a odwaga i męstwo przyniosły mu wtedy wielkie uznanie wiernych i duchowieństwa.
24 lata później, w marcu 1944 roku, Krall nie zawahał się wrócić do rozpaczliwie broniącej się wsi Kozaki – do swoich parafian u progu zagłady. A po skutecznym odparciu ataku jednostki ukraińskiego pułku policyjnego SS, gdy po kilku dniach z kolei Niemcy chcieli wieś, za posiadanie broni spacyfikować, miał odwagę wstawić się za uwięzionymi w kościele mieszkańcami wsi. Po Jego prośbach Niemcy odstąpili od planowanej egzekucji parafian.
Skromny i charyzmatyczny, człowiek czynu i modlitwy. Tak został zapamiętany.
Zapraszamy do obejrzenia fotografii – prosimy o uzupełnienia. Biogram ks. Michała Kralla na dole materiału.
Wszystkie fotografie (z możliwością powiększenia) znajdą Państwo tu: Krall Michał (1894-1962), ksiądz, Kozaki – Pyrzany
Ks. kanonik Michał Krall (1894-1962)
Ks. Michał Krall urodził się 22 września 1894 roku w Siebieczowie (powiat Sokal) w parafii Ostrów (archidiecezja lwowska). W latach 1907-08 uczył się w szkole podstawowej w Sokalu. Następnie uczęszczał do IV Gimnazjum we Lwowie, będąc także wychowankiem miejscowego Małego Seminarium. W poczet młodych seminarzystów przyjął go abp Józef Bilczewski, metropolita lwowski, późniejszy błogosławiony i święty.
W czasie nauki w gimnazjum Michał odkrył w sobie powołanie do kapłaństwa. W 1915 roku zdał maturę i wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego. Rozpoczął studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Święcenia kapłańskie przyjął w katedrze lwowskiej dnia 29 maja 1919 roku z rąk abpa Józefa Bilczewskiego.
Po święceniach został wikariuszem w Stojanowie (dekanat Busk). Był gorliwym kapłanem o nienagannej postawie moralnej. Cieszył się wielkim uznaniem parafian. W 1920 roku po wybuchu wojny polsko-bolszewickiej w obliczu zbliżającego się frontu pozostał na wikariacie w Stojanowie jako jedyny kapłan w powiecie. Bóg ocalił mu życie, a odwaga i męstwo przyniosły mu jeszcze większe uznanie wiernych i duchowieństwa. Kolejną placówką ks. M. Kralla był Łopatyn (dek. Busk), po czym władza duchowna skierowała go do Brodów. Młody wikariusz pracował bardzo gorliwie i wytrwale.Pionierskim osiągnięciem ks. M. Kralla było powołanie Stowarzyszenia Młodzieży Katolickiej w Brodach.
W 1924 roku abp J. Bilczewski, oceniając niezwykłe walory organizacyjne młodego wikariusza, chciał powierzyć mu diecezjalny zarząd tego Stowarzyszenia. Jednak ks. M. Krall grzecznie odmówił i wyprosił zmianę decyzji przełożonego. Został wtedy proboszczem we wsi Zazule-Kozaki w dekanacie złoczowskim. Na Kozakach ks. M. Krall ożywił życie społeczne i patriotyczne. Był współorganizatorem kółka rolniczego, które zbudowało dom ludowy z salą zgromadzeń, zlewnią mleka i sklepem. W 1944 roku wykazał się niezwykłą odwagą wracając do swoich parafian do wsi atakowanej przez żołnierzy ukraińskiego policyjnego pułku SS. Ks. M. Krall pracował na Zazulach-Kozakach 22 lata.
Po zakończeniu działań wojennych 28 czerwca 1945 roku Ks. M. Krall odprawił Mszę św. i wraz z parafianami opuścił Zazule-Kozaki. Następnego dnia, po nabożeństwie w Złoczowie, wyjechał z miejscowego dworca kolejowego na ziemie zachodnie. W tym celu udało się mu wygospodarować osobny wagon, na który załadowano ołtarz, ławki, obrazy, figury świętych, meble z zakrystii, kielichy, ornaty, kapy, chorągwie oraz dzwony. Parafianie wspominali, jak to ks. M. Krall ogłaszał w pociągu zbiórki ?bimbru? dla kolejarzy, aby robili postoje, konieczne dla zdrowia i życia zmęczonych wygnańców. Po całomiesięcznym transporcie zatrzymał się w Witnicy, po czym osiedlił się w Pyrzanach (niem. Pyrehne) w powiecie gorzowskim. Duchowny zamieszkał w budynku dawnego sklepu pod numerem 49 wraz z siostrami: Antoniną i Julią oraz Marią Drozd, która prowadziła mu gospodarstwo domowe. Po ustanowieniu przez Watykan samodzielnej jednostki kościelnej w Gorzowie Wlkp. dnia 26 września 1945 roku ks. Administrator Apostolski dr Edmund Nowicki udzielił mu jurysdykcji do sprawowania sakramentów św. Mianował go wikariuszem kooperatorem z prawami i obowiązkami proboszcza gorzowskiej parafii św. Krzyża z rezydencją w Pieraniach (pierwotna nazwa Pyrzan) w dekanacie gorzowskim.
Ks. J. Anczarski, który w 1955 roku prowadził rekolekcje wielkopostne, tak wyraził się o parafianach ks. M. Kralla: …przyjechali całą gromadą? Nie są wykorzenieni. Mają swoje tradycje, w ich wewnętrznym życiu nic się nie urwało. To nie jest przypadkowo spłynięta gromada bez korzeni, bez środowiska, bez tradycji, ludzie nie znający się nawzajem i nie liczący się z nikim i z niczym. Ks. Proboszcz przyczynił się do takiego stanu rzeczy.
W 1945 roku nie było katolickiego kościoła w Pyrzanach, a miejscowy zbór ewangelicki został częściowo zniszczony. W ostatnich dniach wojny rozebrano wieżę, która przeszkadzała w lądowaniu samolotów na znajdującym się niedaleko lotnisku. Należy nadmienić, że w porozumieniu z władzą duchowną ks. M. Krall starał się o pozyskanie pyrzańskiego zboru, ale władze państwowe nigdy na to nie wyraziły zgody. W celach kultu przystosowano dużą salę w dobrze zachowanej murowanej dawnej gospodzie. Następnie salę przebudowano, nakryto blaszanym dachem i postawiono ołtarz w kształcie groty z figurą Matki Bożej. Za wyposażenie świątyni służyły sprzęty kościelne przywiezione ze Wschodu oraz podarowane przez Ligę Katolicką z USA. Dnia 27 sierpnia 1945 roku ks. M. Krall poświęcił świątynię, dedykując ją Niepokalanemu Sercu NMP. W latach 1945-46 poświęcił także kościoły filialne w Białczu, Nowinach Wielkich, Świerkocinie i Dzieduszycach Starych, które należały do placówki duszpasterskiej w Pyrzanach. Na placu przy świątyni Niepokalanego Serca NMP postawiono dzwonnicę z przywiezionymi dzwonami oraz kapliczkę z obrazem Matki Bożej Ostrobramskiej.
Po utworzeniu Ordynariatu Gorzowskiego, dnia 18 czerwca 1951 roku ks. M. Krall został proboszczem nowoutworzonej parafii w Pyrzanach. Wzbudzał powszechny szacunek i zaufanie. W protokóle wizytacyjnym z 16 stycznia 1951 roku ks. dziekan Stanisław Klimm napisał do Kurii w Gorzowie Wlkp.: Wierni mają do swego Ks. Proboszcza zaufanie, toteż praca duszpasterska rozwija się dodatnio. Zasługą pierwszego proboszcza było organizowanie życia duchowego, kulturalnego i społecznego w Pyrzanach. Przy jego pomocy m.in. powstała czteroklasowa szkoła podstawowa i Ochotnicza Straż Pożarna. W grudniu 1945 roku urzędnik starostwa zapisał: Szkoła dopiero się organizuje i brak czasu na życie kulturalne. Ksiądz obiecał zająć się sprawą. Ks. M. Krall ? jak napisał Zbigniew Czarnuch ? żył z wsią…żył wsią, żył parafią.
Ks. M. Krall niosący wiernym kapłańską posługę w Pyrzanach i okolicach, w 1955 roku tak ocenił swą pracę duszpasterską: W ciągu minionego dziesięciolecia przeżyło się w naszych wsiach wiele dni cichych, wypełnionych rolniczą czy robotniczą pracą i codziennymi troskami, wiele dni szarych rozjaśnionych świętami i uroczystościami rodzinnymi…Razem będzie nas 2.000. Bo życie osobiste w życiu społecznym w okresie tak szybko ubiegłym to przecież długa wzorzysta tkanina myśli i uczuć, słów i postępków wykonywana rozmaicie. Na ogół, zdaje się, dobrze, niekiedy może i pięknie, zdarzało się jednak, że licho i źle. Jakby to był jakiś raz odcieniony, to znów kontrastowy pas zalet i wad, zasług i win…my teraz tutaj na odzyskanej Ziemi Lubuskiej chcemy i nadal i coraz lepiej pracować dla Królestwa Bożego w Ojczyźnie ziemskiej, zdążając wytrwale do obiecanej niebieskiej.Dnia 30 maja 1959 roku z okazji 40-lecia kapłaństwa ks. M. Kralla kronikarz ocenił postawę parafian: Ludzie niemal na dłoni niosą mu swoje wdzięczne serca.
Ks. M. Krall nie miał dobrego zdrowia. Zdarzało się, że z powodu choroby musiał odłożyć czynności kapłańskie na pewien czas. W sprawozdaniu duszpasterskim z 1 marca 1953 roku ks. dziekan J. Czapran napisał, że proboszcz pracował gorliwie, na ile zdrowie mu pozwalało. W 1962 roku zaczęły się poważne kłopoty ze zdrowiem. W Wielki Piątek ks. M. Krall doznał częściowego paraliżu twarzy. Chory jednak nie poddał się i choć z trudem, ale nadal pełnił swe obowiązki. Od 20 sierpnia do 8 września 1962 roku korzystał z urlopu zdrowotnego. Po powrocie z kuracji ks. prob. M. Krall nie czuł się dobrze. Z powodu sklerozy mózgu trafił do szpitala w Gorzowie Wlkp. Choroba mózgu osłabiła organizm, a zapalenie płuc zakończyło jego życie. Przed śmiercią wyspowiadał się, przyjął Komunię św. i ostatnie namaszczenie. Zmarł 22 października 1962 roku o godzinie 11.00 w Gorzowie Wlkp.
Pogrzeb celebrował biskup W. Pluta w asyście około 30 kapłanów. Kronikarz wspomniał, że …Ludzi było tak wiele, że młodzież wchodziła na drzewa, aby wszystko widzieć. W kondukcie parafianie nieśli chorągwie, wieńce i kwiaty. Trumnę okalał metrowy wieniec, który niosły dziewczęta i kobiety. Trumnę z ciałem śp. ks. M. Kralla złożono w grobowcu na cmentarzu w Pyrzanach. Na nagrobku umieszczono napis: Tu spoczywa w Bogu Ś.P. Ksiądz Kanonik Michał Krall ur. 22.09.1894 zm. 22.10.1962. Spotkamy się w domu Ojca. W 1985 roku postawiono pomnik na kościelnym placu: W 40 rocznicę tułaczej wędrówki do Pyrzan ks. kan. Michałowi Krallowi wiernemu Proboszczowi-Parafianie.
Jest to skrócona wersja artykułu: ks. dr hab. Roberta R. Kufla, Żył z wsią, żył wsią, żył parafią. KS. KANONIK MICHAŁ KRALL (1894-1962). Publikację z pełnym biogramem ks. Kralla oraz innych osób z Kozaków i Pyrzan znajdą Państwo w Zielonogórskiej Bibliotece Cyfrowej :Z Kozaków i Pyrzan. Kresowe biografie, pod red. Bogusława Mykietowa, Pyrzany-Zielona Góra 2011, 134 str.
Wkrótce zapraszamy do Pyrzan na uroczyste odsłonięcie pamiątkowej tablicy poświęconej ks. Michałowi Krallowi. Zob: Pyrzany 22 X 2022 r. - wspomnienie księdza kanonika Michała Kralla w 60. rocznicę śmierci.
Opracował Bogusław Mykietów, e-mail: aka@mykietow.pl
Jedna odpowiedź do “Żył z wsią, żył wsią, żył parafią. Ks. Michał Krall na fotografiach ze zbiorów Henryka Stojanowskiego.”
Możliwość komentowania została wyłączona.