Mając na względzie fakt, że korzenie wielu wiernych diecezji zielonogórsko-gorzowskiej wywodzą się z dawnych kresów wschodnich II Rzeczypospolitej, a także chcąc zachować dla przyszłych pokoleń i szerzej udostępnić związane z nimi cenne dziedzictwo, niniejszym ustanawiam Archiwum Kresowe… Tadeusz Lityński Biskup Zielonogórsko-Gorzowski
W części drugiej odwiedzimy nadwarciańską wieś Pyrzany, do której po zakończeniu II wojny światowej przybyli licznie mieszkańcy kresowych Kozaków i okolic. Przywieźli ze sobą nie tylko drobne przedmioty, zapasy żywności, ale także ołtarz, dzwony i wiele innych, świadczących o ich kulturze i pochodzeniu.
Czytaj dalej „„Dawno temu na Kozakach…” – posłuchaj reportażu Cezarego Galka”
O Archiwum Kresowym w reportażu Cezarego Galka w Radio Zachód.
Czytaj dalej „„Archiwum wspomnień” – posłuchaj reportażu Cezarego Galka”
W październiku 2022 roku minie 60 lat od śmierci tego legendarnego kapłana – pierwszego proboszcza Kozaków koło Złoczowa i Pyrzan koło Witnicy, który niczym biblijny patriarcha przeprowadził swoich parafian przez okropności wojny i wysiedlenia i służył im do końca swych dni.
Zbieramy materiały do rocznicowej publikacji – prosimy o pomoc wszystkich mających fotografie, wspomnienia lub dokumenty związane z ks. Michałem.
Czytaj dalej „Patriarcha Kozaków i Pyrzan – ksiądz kanonik MICHAŁ KRALL (1894-1962)”
Legendarny kapłan był pierwszym (i ostatnim) proboszczem parafii Zazule-Kozaki koło Złoczowa oraz twórcą i pierwszym proboszczem parafii w Pyrzanach w lubuskiem.
Czytaj dalej „Żył z wsią, żył wsią, żył parafią. Ks. Michał Krall na fotografiach ze zbiorów Henryka Stojanowskiego.”
17 listopada 2021 roku w czasie porządkowania poddasza odnaleziono namalowany ok. 1910 roku obraz Mariana Słoneckiego – późniejszego ucznia Malczewskiego i Batowskiego, wykładowcy ASP w Wilnie, Powstańca Warszawskiego i profesora ASP w Krakowie. To Jemu Polska zawdzięcza sprowadzenie i odnowienie zrabowanego przez Niemców ołtarza Wita Stwosza z bazyliki Mariackiej w Krakowie.
Czytaj dalej „Sensacyjne znalezisko na strychu kościoła w Pyrzanach. Odnaleziono nieznany obraz autorstwa Mariana Słoneckiego z kaplicy w Podlipcach koło Złoczowa.”
Od lipca 2019 roku, dzięki hojności ofiarodawców, prowadzimy prace porządkowe na cmentarzach gdzie spoczywają nasi przodkowie i krewni. Podobnie jak w latach ubiegłych zakupione zostały znicze, które zapłonęły na starych grobach cmentarzy na Kozakach, w Łuce i Złoczowie. Krótka fotorelacja poniżej.
Czytaj dalej „Dziś, gdy wspominamy naszych zmarłych, zapłonęły znicze na cmentarzach na Kozakach, w Łuce i Złoczowie”
Świętujmy zwycięstwa. Obrona Kozaków 16 marca 1944 roku to jedna z nielicznych zwycięskich potyczek z przeważającymi siłami policyjnych pułków Dywizji SS Galicja.
Czytaj dalej „Chwała kresowym bohaterom. 77 lat temu Dawid pokonał Goliata – 16 marca 1944 r. odparto atak ukraińskiego pułku SS na Kozaki koło Złoczowa.”
Dzięki pomocy ofiarodawców i naszych ukraińskich przyjaciół dziś zapłonęło 200 zniczy na grobach naszych bliskich i znajomych. Mimo epidemii i zamkniętych granic.
Czytaj dalej „Nie ma rzeczy niemożliwych! Po raz kolejny zapłonęły znicze pamięci na grobach naszych przodków na cmentarzach na Kozakach, w Łuce i Złoczowie”
W setną rocznicę szarży pod Hruzinami, w nowo wydanej książce, przypominam postać Kazimierza Romańskiego – ostatniego dziedzica wsi Łuka.
Sławę zdobył w 1920 roku, gdy poprowadził swój szwadron liczący 50 szabel na sowiecki pułk i dokonał rzeczy, którą potrafi tylko polski ułan. Mimo znacznej przewagi sowietów, rozgromił ich, wziął do niewoli 250 jeńców, zdobył sztandar, tabor i pułkową kasę.
Czytaj dalej „Major Kazimierz Romański z Łuki koło Złoczowa. Ułan, ziemianin, dobroczyńca. Kawaler Orderu Wojennego Virtuti Militari, zapomniany żołnierz Niepodległej”
Gdy po wielomiesięcznym zamknięciu wschodniej granicy pojawił się komunikat, że Polacy mogą wjechać na Ukrainę bez obowiązkowej kwarantanny, podjęliśmy szybką decyzję: jedziemy! Obawialiśmy się ponownego wprowadzenia zakazu, a na wyjazd czekaliśmy praktycznie od wiosny. Jak się potem okazało – mieliśmy rację – w powrotnej drodze, czekając na przejściu granicznym usłyszeliśmy radiowy komunikat, że władze Ukrainy ponownie zamykają granicę. Jak widać nasi przodkowie czuwali, byśmy spokojnie mogli odwiedzić ich groby i miejsca gdzie mieszkali.
Czytaj dalej „Śladami przodków. 7 dni na Podolu w roku pandemii (20-26.08.2020). Hodów, Kozaki, Łuka, Monastyrek, Nowosiełyszcze, Obertasów, Palikrowy, Płuhów, Podhorce, Podkamień, Podlipce, Pomorzany, Ryków, Stary Zbaraż, Stryjówka, Tarnopol, Trościaniec Mały, Załoźce, Załuże, Zbaraż, Zborów, Złoczów.”